Kuver Ücretinin Hukuki Temeli, Uygulaması ve Mahkeme Kararları

1. Kuver Ücretinin Tanımı ve Hukuki Dayanağı

Kuver ücreti, restoran, kafe veya benzeri işletmelerde müşteriye sağlanan ek hizmetler (masanın hazırlanma maliyetini, sunulan ikramların maliyeti) karşılığında talep edilen bedeldir. Genellikle yurt dışında yaygın olan bu uygulama, Türkiye’de de zaman zaman uygulanmaktadır. Ancak, kuver ücretinin yasal olup olmadığı ve nasıl uygulanabileceği konusu tartışmalıdır.

Türk Hukukunda Kuver Uygulaması:

6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 54.maddesinde “Perakende satışa arz edilen malların veya ambalajlarının yahut kaplarının üzerine kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde tüketicinin ödeyeceği tüm vergiler dâhil satış fiyatı ve birim fiyatını gösteren, üretim yeri ve ayırıcı özelliklerini içeren etiket konulması; etiket konulması mümkün olmayan hâllerde aynı bilgileri kapsayan listelerin görülebilecek şekilde uygun yerlere asılması zorunludur. Hizmetlerin tarife ve fiyatlarını gösteren listeler de bu madde hükmüne göre düzenlenerek asılır.” denmektedir. Buna göre servis (kuver) ücreti talep etmek isteyen lokanta, restoran, kafe, pastane ve benzeri yiyecek ve içecek hizmeti sunulan işyerlerinin menüye oranlarıyla beraber açıkça ve okunabilir bir şekilde servis ücreti uygulanacağını belirtiyor olması gerekmektedir. Bu kapsamda tüketicinin açıkça okuyamadığı, küçültülerek yazılan bilgilendirmelerin bu madde kapsamına alınmamaktadır. Bu çerçevede kuver ücretinin talep edilebilmesi için bazı hukuki kriterlerin karşılanması gerekir:

• Şeffaflık ve Bilgilendirme: Kuver ücretinin talep edilebilmesi için müşterinin bu ücret hakkında önceden bilgilendirilmesi gerekmektedir. Yani, menüde veya başka bir yerde kuver ücretinin varlığının açıkça belirtilmiş olması zorunludur. Aksi takdirde, müşteri bu ücretle karşılaştığında sürpriz yaşar ve işletme haksız bir kazanç sağlamış olur.
• Hizmet Karşılığı Olmalı: Kuver ücreti, yalnızca gerçekten bir hizmet karşılığı talep edilebilir. Müşteriye masaya oturmasından itibaren verilen ekmek, su gibi hizmetlerin karşılığı olarak bu ücret alınabilir. Ancak, böyle bir hizmet sunulmadığı halde kuver ücreti talep edilmesi hukuka aykırı olabilir.

2. Kuver Ücretinin Uygulanması:

İşletmeler kuver ücretini uygularken dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır:

• Menüde kuver ücretinin açıkça belirtilmesi ve tutarının gösterilmesi gerekir.
• Kuver ücreti, müşterinin siparişine ek olarak bir zorunluluk şeklinde yansıtılamaz, müşteriye bu konuda şeffaf bilgi verilmelidir.
• İşletme, kuver ücreti karşılığında sunduğu hizmetleri net bir şekilde tanımlamalıdır. Örneğin, ekmek, zeytin, su gibi malzemelerin kuver kapsamında olduğu menüde belirtilebilir.

3. Yargı Kararları:

Türkiye’de kuver ücretiyle ilgili çeşitli tüketici mahkemesi kararları bulunmaktadır. Bu kararlar, genellikle kuver ücretinin müşteriye önceden bildirilmemesi ve gizlice tahsil edilmesi durumlarına yöneliktir. Örnek vermek gerekirse:

• Tüketici Hakem Heyeti Kararı (2021/2331): Bir tüketici, restoranda kendisine haber verilmeden ve menüde belirtilmeden alınan kuver ücretine itiraz etmiş ve hakem heyetine başvurmuştur. Hakem heyeti, işletmenin müşteriye açıkça bilgilendirme yapmadan bu ücreti tahsil etmesinin haksız kazanç olduğuna karar vererek ücreti iade etmiştir.
• Yargıtay Kararı (2017/15562): Yargıtay, kuver ücretinin müşteriye sağlanan hizmetin bir parçası olduğunu kabul etmekle birlikte, bu ücretin menüde açıkça belirtilmesi gerektiğini vurgulamıştır. Karara göre, kuver ücreti gizli bir şekilde tahsil edilemez ve bu ücretin müşteriye yüklenebilmesi için açık bilgilendirme yapılmalıdır.
• Danıştay Kararı (2020/3981): Bir başka olayda, bir kafe zincirinin kuver ücreti uygulaması, müşterinin rızası olmadan ve menüde belirtilmeden alınmış ve Danıştay, bu uygulamanın haksız kazanç olduğuna hükmetmiş ve müşterinin tazminat talebini kabul etmiştir.

4. Tüketici Hakları Açısından Değerlendirme:

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a göre, tüketicinin bilgilendirilmeden maruz kaldığı herhangi bir ek ücret talebi haksız olarak değerlendirilebilir. Kuver ücreti de bu kapsamda, tüketiciyi aldatıcı ve yanıltıcı bir uygulama olarak değerlendirildiği durumlarda mahkemeler tarafından iptal edilebilir.

Sonuç: Kuver ücreti, hukuki temeli olan bir uygulama olabilir, ancak bunun uygulanabilmesi için işletmelerin şeffaflık ilkesine uygun hareket etmesi gerekmektedir. Tüketiciler, kendilerinden habersiz şekilde alınan kuver ücretlerine itiraz edebilir ve bu konuda mahkemelere başvurabilirler. Mevcut yargı kararları da tüketici lehine sonuçlanmakta ve işletmelerin kuver ücretini açıkça belirtmeden tahsil etmelerinin haksız kazanç teşkil ettiğini ortaya koymaktadır.

Bu yazı, kuver ücretinin hukuki boyutunu ve uygulamadaki örnek yargı kararlarını inceleyerek, tüketicilerin ve işletmelerin bu konuda nasıl davranması gerektiğine dair önemli ipuçları sunmaktadır. Detaylı bilgi için tarafımızdan destek almanız tavsiye olunur.